De geheimen van het heelal ontsluieren, betekent niet altijd enorme ruimtetelescopen in een baan om de aarde sturen. Het betekent ook de bouw van een kolossale radiotelescoop op onze eigen blauwe knikker; 50 keer gevoeliger dan het meest geavanceerde bestaande radiotoestel, en medegefinancierd door een verbond van 14 landen.
Bouw van ’s werelds grootste radiotelescoop is begonnen: dit is wat we ermee zullen kunnen observeren
Waarom is dit belangrijk?
De bouw van de Square Kilometer Array is begonnen. Deze telescoop van groot formaat, waarvan de infrastructuur verspreid zal zijn over verschillende woestijnen in de wereld, zal gevoelig genoeg zijn om een mobiele telefoon te detecteren in de zak van een astronaut die op Mars is afgedwaald. De telescoop zal ons zicht op het heelal enorm vergroten.Faraonische werkplaatsen in de woestijn
De Square Kilometer Array (SKA), wat is het? Het project werd vernoemd naar het oorspronkelijke doel van de wetenschappers om een radiotelescoop te bouwen met een oppervlakte van één vierkante kilometer. In werkelijkheid zal de SKA half zo groot zijn. Ook is er al een uitbreidingsfase, SKA2, gepland.
- De structuren van de SKA zullen zich in verschillende delen van de wereld bevinden. De bouwfase van het project begon op 5 december 2022 in Zuid-Afrika en Australië, waar de antennes en schotels zullen worden geplaatst. Alleen al voor het Australische deel van het project zullen 100.000 antennes worden gebouwd. Het SKA-hoofdkwartier wordt gebouwd in Engeland, in Cheshire.
- De infrastructuur moet worden aangelegd in woestijnen, zo ver mogelijk verwijderd van radio-interferentie door menselijke activiteit. Dat bemoeilijkt het complexe project aanzienlijk.
- Toen het project van start ging, werd de kostprijs op 1,8 miljard dollar geraamd. Intussen wordt uitgegaan van een budget van 3 miljard.
Wat de SKA ons zal laten waarnemen
- De SKA zal gevoelig genoeg zijn om pulsars te detecteren. Dat zijn snel ronddraaiende neutronensterren die elektromagnetische straling uitzenden.
- Pulsars kunnen worden gebruikt als aanwijzing om het gedrag van zwaartekrachtsgolven te bestuderen, en daarmee ook meteen de grenzen van Einsteins theorie van de algemene relativiteit. Het doel is om na te gaan of Einstein gelijk had met zijn beschrijving van ruimte, tijd en zwaartekracht, of dat een nieuwe theorie nodig is.
- Ook moet de telescoop de grenzen van het waarneembare heelal in kaart brengen en de donkere eeuwen na de geboorte van de eerste sterren bestuderen; Dat is een periode tussen zo’n 300.000 jaar na de oerknal en een miljard jaar, waar nog niet veel over bekend is. Toen ontstonden de eerste sterrenstelsels uit de oer-gaswolk.
- Ten slotte moet de SKA gebruikt worden om te zoeken naar tekenen van buitenaards leven. De telescoop zal zoeken naar aardachtige planeten en manen waar mogelijk leven zou kunnen ontstaan. Wetenschappers zullen dat doen door te zoeken naar chemische stoffen zoals aminozuren, die doorgaans worden gezien als een waarschijnlijke indicator van biologische activiteiten.
(as/lb)
