Tijdens de eerste helft van dit jaar schroefde de Amerikaanse rijke klasse zijn bestedingen plots gevoelig terug. Dat fenomeen zou mogelijk kunnen bijdragen tot een dreigende economische terugval. Dat zegt Robert Frank, vermogensspecialist bij de Amerikaanse commerciële omroep Consumer News and Business Channel (CNBC). Frank merkt daarbij op dat het bestedingspatroon van de welvarende klasse mogelijk zou kunnen overspringen op de rest van de consumenten.

Dan zal er volgens hem voor een verdere afname van de economische groei moeten worden gevreesd.

Vastgoed

“In alle sectoren heeft de welvarende klasse de voorbije maanden zijn bestedingen teruggeschroefd,” benadrukt Robert Frank. “Luxevastgoed beleefde daarbij zelfs zijn slechtste periode sinds de financiële crisis. Een dure immobiliënmarkt zoals Manhattan laat al zes kwartalen op rij een achteruitgang optekenen.”

“Tijdens het tweede kwartaal van dit jaar kende de Amerikaanse verkoop van huizen met een prijs van minstens 1,5 miljoen dollar een daling met 5 procent. Over het hele land stapelt onverkocht luxevastgoed zich op. In exclusieve locaties zoals Aspen of de Hamptons is er nu al sprake van een voorraad voor drie jaar.”

“Ook in de retail is het duurdere marktsegment zwaar geraakt,” betoogt Frank. “Een beroemde groep zoals Barney’s moest het faillissement aanvragen. Nordstrom kampt al drie kwartalen op rij met een omzetdaling. Walmart en Target, die zich op de gewone consument richten, presteren daarentegen beter dan verwacht.”

“Eenzelfde patroon kan men terugvinden bij autoveilingen. Bij de Pebble Beach Auctions raakten de duurste wagens niet verkocht. In de prijscategorie boven 1 miljoen dollar raakte slechts de helft van de wagens verkocht. In de categorie onder de grens van 75.000 dollar bleek daarentegen een grote belangstelling. De verkoop bracht zelfs vaak meer op dan vooraf was verwacht.”

“Zelfs de kunstveilingen lieten voor de eerste keer in vele jaren een daling noteren,” zegt Frank. “Bij Sotheby’s daalde omzet met 10 procent tegenover de eerste helft van vorig jaar. Christie’s diende zelfs een inkrimping met 22 procent melden.

Oppotten

“Er zijn veel redenen die de rijkere klasse kunnen aanzetten om hun uitgaven terug te schroeven,” erkent Frank. “Onder meer fiscale maatregelen dragen bij tot de malaise in de vastgoedsector. Bovendien hebben een aantal luxesectoren – zoals de verkoop van nieuwe luxewagens, horloges en mode – hun glans weten te behouden.”

“Recente rapporten suggereren echter dat de Amerikaanse rijke klasse zijn uitgaven begint te beperken. Indien dat fenomeen zich verder doorzet, kan de bredere economie problemen beginnen de ervaren. Bijna de helft van alle consumentenuitgaven komen immers uit de portefeuille van de 10 procent rijkste klanten.”

“Wanneer consumenten met een hoog inkomen hun uitgaven verder terugdringen, kan een verdere economische expansie in het gedrang komen,” zegt Mark Mark Zandi, hoofdeconoom bij Moody’s Analytics. “Bovendien heeft de rijkere klasse zijn spaargedrag de voorbije twee jaar meer dan verdubbeld. Men kan dan ook veronderstellen dat de welvarende consument zijn geld is beginnen op te potten.”

“Tot nu toe konden de groeiende uitgaven van de middenklasse dat verlies opvangen. Wanneer echter de groei van de arbeidsmarkt begint te vertragen, zal de werkloosheid toenemen en zal ook de middenklasse zijn bestedingen beperken. Dat zal tot een economische neergang leiden.”

Omgekeerd

“Er zijn twee belangrijke redenen voor de terugval in de bestedingen van de welvarende klasse,” benadrukt Frank. “Vooral volatiele markten en een vertragende wereldwijde groei zijn cruciaal. Meer dan 80 procent van de Amerikaanse aandelen is in handen van de rijkste 10 procent van de bevolking.”

“Daardoor is deze bevolkingsgroep ook veel gevoeliger voor de recente schommelingen op de markten voor aandelen en obligaties. Omdat de rijkere klasse vaak ook bedrijven met buitenlandse activiteiten bezitten, zijn ze een vroeg alarmsysteem voor de economische problemen die zich over de hele wereld vormen.”

“De consument uit de middenklasse voelt zich daarentegen echter gestimuleerd door een sterke werkgelegenheid en een relatief stabiele woningmarkt,” zegt Frank nog. “De Amerikaanse economie steunde meer dan tien jaar op de rijkere bevolkingsgroepen.”

“Die situatie is nu omgekeerd. De gewone consument ervaart nog altijd een omgeving van voorspoed, maar de rijkere klasse registreert de eerste tekenen van een recessie. De welvarende bevolkingscategorie heeft nog altijd veel vermogen om te besteden, maar in die wereld worden de uitgaven aangedreven door vertrouwen en zekerheid. Die zijn momenteel echter moeilijk te vinden.”