Yale-professor achter ‘List of Shame’ van bedrijven in Rusland zegt verrast te zijn door succes van zijn lijst

Jeffrey Sonnenfeld, professor aan de Yale School of Management, is naar eigen zeggen verbaasd over het succes van zijn List of Shame. Sonnenfield houdt samen met zijn onderzoeksteam aan de Yale-universiteit een lijst bij van alle internationale bedrijven die nog actief zijn in Rusland. Dat de lijst zo wijdverspreid zou worden, had Sonnenfeld niet verwacht.

Kort nadat de eerste internationale sancties tegen Rusland werden aangekondigd, besloten enkele grote bedrijven om hun activiteiten in Rusland stop te zetten en zich uit het land terug te trekken. Bedrijven zoals Shell, McDonald’s, Coca Cola en Ikea keerden Rusland allemaal de rug toe en verlieten het land.

Sinds het begin van die zakelijke exodus, houdt Yale-professor Jeffrey Sonnenfeld een lijst bij van alle grote bedrijven en hoe ze op de crisis reageren. Aanvankelijk werd een simpel onderscheid gemaakt tussen “blijven” en “vertrekken”, maar ondertussen zijn er meer schakeringen aangebracht. Bedrijven worden nu in vijf categorieën onderverdeeld:

  • Volledige terugtrekking: bedrijven die alle activiteiten in Rusland volledig stopzetten en het land verlaten.
  • Opschorting: tijdelijke stillegging van de productie, maar de optie ligt nog open om later terug te keren.
  • Terugschroeving: bedrijven die (sommige delen van) hun productie hebben teruggeschroefd.
  • Tijd winnen: geplande investeringen of ontwikkelingen werden stilgelegd, maar het grootste deel van de productie blijft draaiende.
  • Ingraven: voor deze bedrijven is het business as usual, ondanks alle aanmaningen om actie te ondernemen. Sonnenfeld is zeer kritisch over deze laatste categorie.

Volgens de lijst, die dagelijks geüpdatet wordt, graven 43 bedrijven zich momenteel in. Meer dan 450 bedrijven hebben actie ondernomen om hun productie in Rusland volledig of gedeeltelijk af te bouwen.

Sneeuwbaleffect

De lijst wordt continu bijgewerkt en kent een enorm succes als referentiepunt voor zowel media als geïnteresseerde individuen buiten de journalistiek. Op dat succes had Sonnenfeld echter niet geanticipeerd, geeft hij toe in een interview met Deutsche Welle.

Volgens de professor startte zijn onderzoeksgroep met het project omdat ze merkten dat, nadat de eerste tientallen bedrijven besloten om het Russische schip te verlaten, heel wat andere organisaties via PR-campagnes een soort “rookscherm” creëerden. “We dachten dat wij – als objectieve bron – konden beschrijven wie effectief iets doet en wie niet.”

Volgens Sonnenfeld heeft de lijst een soort sneeuwbaleffect veroorzaakt: “Onbedoeld ontstond er een effect waarbij het leek alsof we de eerste bedrijven die vertrokken toejuichten, waardoor bedrijven die eerst twijfelden maar nog naar goedkeuring op zoek waren zich gesteund zagen om ook de stap te nemen.”

Sonnenfeld zegt ook verbaasd te zijn hoe energiebedrijven en Big Tech nu op de voorgrond lijken te treden om actie te ondernemen en zich uit Rusland terug te trekken. Dat terwijl de professional service-bedrijven – zoals consultancy- en marketingfirma’s, die volgens Sonnenfeld “gewoonlijk liever van een klif springen dan in openbare controverses terecht te komen” – door aan Rusland vast te houden in een schandaalsfeer zijn terechtgekomen.

Nationalisering

De Yale-professor zegt dat de bedrijven die wél nog in Rusland blijven, daar volgens hem zwakke argumenten voor geven. “Ze zeggen dat ze in het land blijven omdat ze bezorgd zijn over het welzijn van hun werknemers. Als ze zich echt zorgen maken om het welzijn van hun werknemers, dan zouden ze moeten erkennen dat elke Russische burger in groot gevaar verkeert als we op de rand staan van een Derde Wereldoorlog. Dit is een manier om te garanderen dat we geen bommen en kogels leveren aan die mensen, het is de laatste middel dat we hebben voor een vredevolle aanzet tot een regimewissel”, aldus Sonnenfeld.

Rusland reageerde al op de massale uitstroom van de bedrijven. Het dreigde dat de overheid zich genoodzaakt ziet alle achtergelaten kapitaal zelf over te nemen – lees: tot een massale nationalisering over te gaan. Enkele grote bedrijven die weigeren hun activiteiten in Rusland te staken, zijn sportwinkelketen Decathlon, laptopbouwer Acer, luchtvaartmaatschappij Emirates Airlines en technologiebedrijf Tencent.

(lb)

Shell McDonald’s Coca Cola

Meer