Europa heeft dan wel de meest ambitieuze plannen voor elektrisch rijden ter wereld, met de batterij-industrie die als ruggengraat moet dienen wil het maar niet lukken. De grote lokale rivaal voor de Chinese topper CATL, Northvolt, is failliet en de jointventure ACC neemt gas terug en houdt het voorlopig op één fabriek. Het is lijdzaam toezien hoe de dominante Chinese producten met recordvoltages (tot 1.500V) de laadtijd tot die van een tankbeurt proberen te verkorten of mikken op een autonomie boven 1.000 kilometer. Het doet pijn.
Toch blijft Europa niet bij de pakken zitten. Een nieuw Europees batterijproject wil komaf maken met de afhankelijkheid van Chinese technologie. Onder leiding van het Catalaanse technologiecentrum Eurecat heeft de EU, via het zogenaamde Marbel-project, een revolutionair batterijconcept voor elektrische auto’s voorgesteld. En ze weet de zwakke plek van de Chinezen te raken, want ze combineert “duurzaamheid én prestaties in één pakket”, zoals dat bij de ontwikkelaars klinkt.

Inzetten op het eindspel
Om te voldoen aan een ander stokpaardje van Europa, circulariteit, richt deze formule zich op het eindspel: de recyclage. Een heikel punt bij klassieke batterijen, omdat veel van de kostbare aardmetalen moeilijk te scheiden zijn op een efficiënte – lees: rendabele – manier, en het ook risicovol is voor milieu (verontreiniging) en mens (brandgevaar).
Maar de Marbel-batterij is volledig modulair opgebouwd. Elk onderdeeltje is ontworpen met het oog op eenvoudige montage en demontage. Dat maakt niet alleen de reparatie makkelijker, maar verlengt ook de levensduur en maakt hergebruik in andere toepassingen mogelijk. Denk bijvoorbeeld aan thuisbatterijen wanneer de capaciteit niet langer volstaat voor gebruik in auto’s. Per batterij wordt tot 60% gerecycleerd aluminium gebruikt, goed voor een besparing van 777 kilogram CO₂-uitstoot per stuk.
Het slimme ontwerp zorgt er ook voor dat materialen zoals grafiet, lithium, nikkel, mangaan en kobalt aan het einde van de levensduur met hoge zuiverheid uit de batterijen gehaald worden. Daardoor kunnen de grondstoffen weer hergebruikt worden, voor bijvoorbeeld nieuwe tractiebatterijen.

Zowel 400 als 800 volt
De groene insteek vertaalt zich niet in een batterij die op de andere vlakken moet inboeten. Dankzij een nieuw koelsysteem wordt warmte gelijkmatig afgevoerd, wat cruciaal is voor de levensduur en veiligheid van de batterij. In combinatie met slimme algoritmes maakt dat ultrasnel opladen mogelijk. En nog iets: de batterij kan schakelen tussen 400 en 800 volt, wat ze inzetbaar maakt in verschillende types voertuigen, groot als klein.
Binnenin de batterij zorgt een intelligent systeem voor het energiebeheer. Elke individuele cel heeft een bluetoothsensor die draadloos met het batterijbeheersysteem communiceert. Dankzij deze aanpak wordt de hoeveelheid bekabeling drastisch verminderd. In een batterij met 16 cellen bijvoorbeeld, daalt het kabelgebruik van meer dan 20 meter naar amper 80 centimeter. Dat is een winst van 96%! Het bespaart niet alleen materiaal en gewicht, maar verlaagt ook de kostprijs. De Marbel-batterij gaat het gevecht dus op meerdere fronten aan.
Nu al juichen zou natuurlijk voorbarig zijn. De Marbel-batterij is nog maar een prototype en nog niet klaar om op industriële schaal in productie te gaan. Maar ze maakt een gerede kans, omdat Europa zijn circulaire ambities in steeds strengere wetteksten wil gieten en de Chinese spelers daarop een antwoord moeten verzinnen. Bovendien is de interesse van de autosector gewekt. Stellantis is een van de partners die het verdere onderzoek en de doorontwikkeling steunt. Hopelijk biedt dat een wipplank om de technologie sneller op de productieband te krijgen.