Zeg niet zomaar brug tegen de ‘renoducten’ in Zweden, een samentrekking van ‘ren’ (Zweeds voor rendier) en ‘viaduct’. Die bouwconstructie moet ervoor zorgen dat rendieren veilig de weg kunnen oversteken, om in de winter op zoek te gaan naar voedsel.
In Zweden, waar de temperatuur meer dan twee keer zo snel stijgt als het globaal gemiddelde, wordt het steeds moeilijker voor de 250.000 aanwezige rendieren om te overleven. Vooral tijdens de winter is het een uitdaging om voedsel te vinden. Warmer weer betekent dat regen zich soms vermengt met sneeuw. Dat zorgt voor een ijslaag op de grond, waardoor de dieren niet langer met hun snuit door de zachte sneeuw tot bij de rendiermossen geraken, hun belangrijkste voedingsbron.
Gevolg: de rendieren moeten op wandel, op zoek naar een stukje grond waar wel voedsel valt te rapen. Maar omdat ze hiervoor vaak drukke wegen moeten oversteken, plant de Zweedse overheid twaalf speciale ‘rendierbruggen’ oftewel ‘renoducten’ te bouwen, waarmee ze de autowegen veilig kunnen oversteken. Die zouden later dit jaar gebouwd worden in de buurt van de noordelijke steden Norrbotten and Västerbotten.
Ook voor leeuwen en eekhoorns
Klimaatverandering is slechts één aspect waar de rendieren mee te kampen krijgen. ‘Het landgebruik staat onder druk door onder meer bosbouw, energie, mijnbouw en infrastructuurontwikkeling. Tel daar de klimaatverandering bij op en je krijgt een moeilijk oplosbaar probleem’, legt Per Sandström uit aan Fast Company, een landschapsecoloog aan de Zweedse University of Agricultural Sciences. ‘Intensieve bosbouw zorgt ervoor dat er minder oude bomen zijn, waar rendiermossen op groeien. Wouden raken meer en meer gefragmenteerd. Klimaatverandering heeft daarnaast tot droogte geleid, en allesverwoestende bosbranden in het noorden van Zweden.’
Sandström en zijn collega’s werken samen met de inheemse rendierherders die de dieren beheren. Ze gingen de natuurlijke graaspatronen van de rendieren onderzoeken en identificeerden zo de beste oversteekplaatsen. Ook in de rest van de wereld worden gelijkaardige bruggen gebouwd voor andere diersoorten – zoals een grote oversteekplaats nabij Los Angeles waardoor bergleeuwen een drukke autoweg kunnen trotseren.
In ons land werd in april 2019 een ‘eekhoornbrug’ neergepoot in Zwijnaarde met hetzelfde doel. Al gooide een dominante eekhoorn daar roet in het eten. Vorig jaar maakte het bestuur bekend een tweede brug te zullen bouwen, omdat één agressieve mannetjeseekhoorn geen toegang verschafte aan zijn soortgenoten op die eerste eekhoornbrug.
Lees ook:
