Italië registreerde vorig jaar minder dan 440.000 geboorten. Dat betekende een daling met 3,9 procent tegenover het jaar voordien. Dat blijkt uit cijfers van Istat, het Italiaanse bureau voor de statistiek. De onderzoekers wijzen erop dat het aantal Italiaanse borelingen inmiddels is teruggevallen tot het laagste niveau sinds het land in 1861 werd verenigd. Aangezien er vorig jaar anderzijds 633.000 Italianen overleden, groeit bij velen de angst dat het land op een scherpe demografische achteruitgang zou kunnen afstevenen.
De Italiaanse bevolking kent voor het vierde jaar op rij een inkrimping. Italië telt nu een populatie van 60,3 miljoen mensen.
Structurele achteruitgang
“We kunnen nu stellen dat de Italiaanse bevolking een structurele en aanhoudende achteruitgang kent,” zeggen de onderzoekers van Istat. “Over een periode van vijf jaar heeft het land 677.000 inwoners verloren. Dat komt overeen met de volledige populatie van de stad Palermo.”
“Het probleem is dat de instroom van migranten deze trend lang heeft verdoezeld. De Italiaanse bevolking bestaat momenteel voor 8,7 procent uit migranten. Deze instroom blijkt echter op te drogen. Italië registreerde vorig jaar 11.000 migranten minder dan het jaar voordien.” De statistieken geven geen cijfers over illegale migranten. Geraamd wordt dat Italië ongeveer een half miljoen illegale migranten herbergt.
“De daling van het aantal borelingen is jarenlang door immigratie gemaskeerd,” zegt ook de Italiaanse demograaf Antonio Golini. “Nu komt echter de waarheid aan de oppervlakte. Vele partijen schrijven de daling van het aantal Italiaanse geboorten bovendien toe aan de economische crisis op het einde van het voorbije decennium, waarvan Italië zich nooit echt heeft kunnen herstellen.”
“In werkelijkheid gaat die achteruitgang terug tot de jaren tachtig van de vorige eeuw, toen Italië zich nog altijd in een naoorlogse bloeiperiode kon verheugen. De Italianen hebben echter stilaan hun kijk op kinderen aangepast.”
Ontslagbrief
“In het verleden werden kinderen altijd bestempeld als een toekomstige inkomstenbron om het gezin te helpen onderhouden,” verduidelijkt Golini. “De jongste periode zijn de Italianen echter steeds meer de kosten van het onderwijs en de opvoeding beginnen te berekenen. Op die manier waren kinderen niet langer een investering, maar werden ze als een kostenpost bestempeld.”
In het midden van de jaren zestig hadden Italiaanse vrouwen nog gemiddeld 2,7 kinderen. Dertig jaar later was dat echter tot een dieptepunt van amper 1,19 kinderen teruggevallen. Sinds dat laagterecord op het einde van de voorbije eeuw, is er wel opnieuw een groei tot 1,32 kinderen per vrouw opgetekend. Wanneer men echter de migranten uit die statistieken weghaalt, is er nog sprake van ongeveer 1,2 kinderen.
“Italiaanse vrouwen zijn ook om andere redenen terughoudend om meer kinderen te baren,” aldus de Britse krant The Times. “Ze verwijzen daarbij onder meer naar de slechte sociale voorzieningen. Tevens blijken vele werkgevers zich tegenover het moederschap bijzonder intolerant op te stellen. Vele vrouwen moeten bij hun aanwerving meteen ook een ontslagbrief ondertekenen. De werkgever zal dat document voorlopig archiveren, maar wel activeren wanneer de werkneemster zwanger blijkt.”
Professor Golini berekende dat Italië vorig jaar 5,8 miljoen arbeidskrachten telde in de leeftijdsgroep tussen vijftien en vierendertig jaar. Dat is ongeveer een derde minder dan twintig jaar geleden. “De problematiek is inmiddels een speelbal voor de politiek geworden,” zegt The Times nog.
Populisten
“Centrumlinkse politici beweren dat alleen een verdere migratie de Italiaanse arbeidsbevolking verder kan aanvullen. Populisten zoals Matteo Salvini, momenteel Italiaanse minister van binnenlandse zaken, beweren daarentegen dat de migranten de oorzaak zijn van de Italiaanse demografische crisis. Volgens de populisten zorgt de instroom migranten ervoor dat de Italiaanse lonen lager worden. Daardoor zouden Italianen onvoldoende financiële slagkracht overhouden om kinderen op te voeden.”
“Salvini had vorig jaar zelfs opgeworpen dat de centrumlinkse Italiaanse regering een politiek van etnische subsidies hanteerde. Kinderen die Italianen zich niet langer konden veroorloven, zou de overheid immers door migranten hebben vervangen. Nu werpt Salvini op dat niet de budgettaire knelpunten voor Italië de zwaarste uitdaging vorm. Wel de demografische problemen zijn volgens hem het centrum van de problemen van het land.”
De noordelijke regio Bolzano was vorig jaar het enige Italiaanse gebied waar er vorig jaar meer geboortes dan overlijdens werden geteld.
