De Indiase premier kondigde dinsdag een economisch reddingspakket aan van 240 miljard euro. Tegelijk kondigde hij hervormingen aan die er mogelijk op wijzen dat India na de coronacrisis meer op zichzelf gaat terugplooien.

Het is een ongelooflijk stimuluspakket waarmee Narendra Modi op dinsdag uitpakte toen hij de natie toesprak. Het bedrag staat gelijk aan ongeveer een tiende van de totale economische productie van het land, dat de tweede grootste bevolking op aarde heeft.

De Indiase economie werd dan ook enorm toegetakeld door de pandemie, hoewel het land op vlak van aantal besmettingen en aantal doden door het coronavirus relatief gespaard is gebleven.

Zelfvoorziening naar Gandhi’s voorbeeld

Modi gaf dinsdag nog niet veel details vrij over het reddingspakket, maar hij beloofde dat het alle lagen van de bevolking ten goede zou komen: van landbouwers tot arbeidsmigranten, van kleine zelfstandigen tot grote bedrijven. Vooral de arbeidsmigranten, seizoensarbeiders die vanuit het Indiase platteland of de buurlanden de kost komen verdienen in de grootsteden, hebben het moeilijk tijdens de Indiase lockdown. Ze zijn de facto ontheemd en werkloos, en velen lijden honger.

Tegelijk kondigde Modi een nieuw tijdperk van ‘zelfvoorziening’ aan. ‘Dit stimuluspakket moet een India bewerkstelligen dat op zichzelf kan vertrouwen’, sprak hij. Hij gaf weinig informatie over wat dat juist inhoudt, maar hij verwees wel naar de vrijheidsactivist Mahatma Gandhi, die 100 jaar geleden ook een ‘zelfvoorzieningscampagne’ voerde tegen de Britse koloniale heersers. Gandhi boycotte de verplichte aankoop van Britse textielgoederen, omdat die stoffen evengoed lokaal konden geproduceerd worden.

‘Wie kan ons stoppen om een zelfbedruipend India te worden?’, zei de Indiase premier in zijn televisietoespraak. Termen als zelfvoorziening en zelfbedruiping zijn in een postkoloniale wereld codewoorden voor autarkie, het economisch streven naar een gesloten economie die zo weinig mogelijk afhankelijk is van anderen.

Gaat de Indiase reus terugplooien op zichzelf?

Langs de ene kant heeft het land misschien wel de eigenschappen om grotendeels zelfvoorzienend te zijn. Het heeft grondstoffen en een jonge bevolking, en heeft een goed uitgebouwde landbouwsector, maak- én kenniseconomie.

Toch is het in onze geglobaliseerde wereld moeilijk om zelfvoorzienend te zijn zonder talent, technologie en kapitaal aan te wenden uit andere landen. Bovendien is het nog maar de vraag of een land zich via protectionisme kan afsluiten van pandemieën, van klimatologische omstandigheden of van de digitale economie.

Modi riep in maart een totale lockdown af over 1,3 miljard Indiërs. Alles moest sluiten behalve de medische centra, supermarkten en andere essentiële diensten. De Indiase economie had het al moeilijk voor de coronacrisis. De Indiase groei is de voorbije jaren zowat gehalveerd.