Na 493 dagen is het eindelijk zo ver. Er staat een nieuwe federale regering in de steigers. Die drijft nu nog op het enthousiasme van ‘het is gelukt’ en het charisma van kersvers premier Alexander De Croo. Die beseft dat hij heel wat argwaan moet wegwerken. Verdient deze regering het voordeel van de twijfel? Absoluut. Maar de klok tikt ongenadig.
‘We hebben gedaan wat lang onmogelijk leek’, klopte De Croo zich op de borst tijdens de persconferentie met zijn co-formateur Paul Magnette. Dat is, op dit moment, ontegensprekelijk de grootste verdienste van het formateursduo. Alle gescherm met quotes van NBA-legendes als Michael Jordan en Shaquille O’Neal ten spijt.
Het is nog wat vroeg om het akkoord zelf helemaal te beoordelen, vooral bij gebrek aan begrotingstabellen. Maar het is nu al evident dat de financiële invulling van heel wat van de ambities van deze coalitie bijzonder onduidelijk oogt. In een context waarin de economische (na)schokken van de coronacrisis lelijk huishouden is dat niet meteen een geruststellende vaststelling.
Die coronacrisis biedt wel een kans voor De Croo om meteen uit de startblokken te schieten met een daadkrachtig en helder beleid op dat vlak. De nieuwe premier kan in ieder geval terugvallen op meer communicatieve vaardigheden dan zijn voorgangster, al tekende hij tijdens z’n eerste persconferentie wel al meteen voor z’n eerste – zelf toegegeven – ‘gaffe’ door naar haar te verwijzen als Sophie Michel in plaats van Wilmès.
Het is onvermijdelijk dat een ploeg van 7 partijen, die nu belaagd kan worden door de extreme uiteinden van het politieke spectrum (al dan niet in tandem met de grootste partij van Vlaanderen, N-VA), het centrum opzoekt.
Maar daarna liggen er ontegensprekelijk veel meer putten in de weg. De beslissing over de kernuitstap wordt een jaar opgeschoven. Niet meteen bevorderlijk voor het uittekenen van de scenario’s en de investeringen in de benodigde compenserende capaciteit. De verhoging van het minimumpensioen tot 1.500 euro wordt ook gespreid over de legislatuur. Tussen nu en het einde daarvan liggen er nog wel wat begrotingscontroles, waardoor er nog veel kan veranderen. Ook op vlak van het voorlopig uitblijven van nieuwe belastingen, overigens.
Het is onvermijdelijk dat een ploeg van 7 partijen, die nu belaagd kan worden door de extreme uiteinden van het politieke spectrum (al dan niet in tandem met de grootste partij van Vlaanderen, N-VA), het centrum opzoekt. Daar is de meeste ‘common ground’ te vinden om een regeerakkoord op te bouwen. Maar het leidt er ook toe dat iedereen heel wat heeft moeten toegeven. Dat dit bij CD&V intern tot heel wat onvrede leidt, heeft al enkele keren op de straatstenen gelegen. Dat voorzitter Joachim Coens voor een stevige vuurproef staat voor zijn partijcongres, is een understatement.
Water staat velen aan de lippen
Maar ook de partijtop van Open Vld heeft een en ander uit te leggen. Voorzitter Egbert Lachaert, met nadrukkelijke steun van De Croo, raakte als het ware verkozen op een anti-Vivaldi platform, en is nu net de architect van zo’n regering.
De vaststelling blijft: als er geen wiel van de wagen vliegt tijdens de partijcongressen, kunnen we morgen van start met een nieuwe, volwaardige federale regering. Die stond, in welke constellatie het ook zou geworden zijn, voor een gigantische uitdaging. Aan de nog samen te stellen regeringsploeg om het waar te maken. En dat doet ze best snel, want het water staat velen aan de lippen.
