Gaat de Federal Reserve haar derde beleidsfout maken in minder dan een jaar tijd?

Mohamed El-Erian, voorzitter van Queens’ College in Cambridge, waarschuwt voor het risico op een plotse ommekeer van het Amerikaanse rentebeleid. Dat is een val waar veel centrale banken in de jaren zeventig en tachtig in zijn gelopen met een zogenaamd “stop-go”-beleid.

De markten maken zich zorgen over een recessie. Nu de centrale banken volop de rente aan het verhogen zijn, neemt het risico op een economische krimp toe. Dat neemt niet weg dat critici ervan overtuigd zijn dat de Federal Reserve alsnog te laat heeft ingegrepen om de inflatie te temperen. Maar wat moeten we dan over de Europese Centrale Bank zeggen? Die gaat pas in juli voor de eerste keer in elf jaar de rente optrekken.

Federal Reserve dreigt opnieuw een fout te maken

Volgens El-Erian heeft de Fed al meerdere beleidsfouten gemaakt. “Ten eerste bleef de Fed de inflatie tot eind november als ‘van voorbijgaande aard’ bestempelen, waardoor de drijvende krachten achter de inflatie zich konden verbreden en verder verankeren. Ten tweede heeft zij, nadat zij deze karakterisering laattijdig had gecorrigeerd, nagelaten tijdig en doortastend op te treden – zozeer zelfs dat zij in maart, toen de VS een inflatie van meer dan 7 procent registreerden, nog steeds massaal geld in de economie aan het injecteren was”, zegt hij in een interview met de Financial Times.

Nu dreigt er een derde misstap: “De markten geloven dat een centrale bank die haar achterstand probeert in te lopen, het risico loopt de Amerikaanse economie in een recessie te storten.”

De markten maken zich nu ook zorgen over een wispelturig geldbeleid, “waarbij de Fed op agressieve wijze de rente verhoogt om vervolgens tegen het einde van het jaar gedwongen te worden het roer om te gooien vanwege de dreiging van een recessie.”

“Stop-go”

Het gaat niet alleen om de reputatie van de Fed, die al ernstig is geschaad. Het gaat ook om de economische realiteit van de armste huishoudens, die het meeste aan koopkracht moeten inboeten. Niet toevallig zijn de drie sectoren die het meest door de inflatie worden getroffen, ook de sectoren waaraan de armste huishoudens het meeste geld uitgeven: energie, voedsel en onroerend goed (huur).

Maar wat nog zorgwekkender is, is een geldbeleid waarbij de Fed voortdurend de rente verhoogt en verlaagt omdat ze niet weet hoe te reageren op de economische situatie. “In dat scenario zou een Fed zonder geloofwaardigheid en solide prognoses in de klassieke “stop-go“-val trappen, net zoals veel westerse centrale banken in de jaren zeventig en tachtig”, waarschuwt El-Erian.

Een dergelijk beleid wordt vaak in verband gebracht met de “politieke conjunctuurcyclus”, waarbij politici trachten de economie te stimuleren vóór de verkiezingen en de inflatie te bestrijden na de verkiezingen. Dat was bijvoorbeeld het geval in het Verenigd Koninkrijk in de jaren zeventig en tachtig. De Britse regering werd toen geconfronteerd met een zeer hoge inflatie, aangewakkerd door de energieprijzen. Dat is dus vergelijkbaar met de situatie vandaag.

In plaats daarvan is het beter om een betrouwbaar, consistent en uiteindelijk geloofwaardig pad aan te houden. “Een goed beleid van de centrale bank vereist dat de Fed de markten leidt in plaats van ze te volgen, en dat is niet voor niets. Een goed geïnformeerde Fed met een geloofwaardige visie op de toekomst verkleint het risico op verstorende overloop-effecten op de financiële markten (…) en verbetert de werking van de reële economie.”

(ns, lb)

Meer