De productie van fossiele energiebronnen tijdelijk opschroeven om de tekorten die ontstaan door de oorlog in Oekraïne op te lossen is een heel slecht idee. Zowel economisch gezien als voor het klimaat. Dat zeggen experts van de Climate Crisis Advisory Group in een recent rapport.

Voor olie- en gasbedrijven en hun aandeelhouders is het kassa als overheden hun duurzame ambities tijdelijk aan de kant schuiven ten behoeve van energiezekerheid. Iets dat nu massaal gebeurt. Denk aan de recente goedkeuring door staatssecretaris Hans Vijlbrief om naar gas te boren op de Noordzee. Reden: Nederland minder afhankelijk maken van de import van gas uit het buitenland (lees: Rusland). Zelfs een land als Costa Rica dat al ver op weg was om het zoeken naar fossiele energie bij wet te verbieden, lijkt zich nu te bedenken.

Hoewel het energiezekerheid-argument logisch klinkt, schieten we er niets mee op om onze fossiele energieproductie op te schroeven, waarschuwen de experts van de Climate Crisis Advisory Group. Sterker nog: het benadeelt ons alleen maar. ‘De zoektocht naar nieuwe fossiele energiebronnen slaat economisch gezien nergens op’, schrijven de experts in het rapport The Russian-Ukraine Crisis Demanding a climate-safe response.

Extra olie en gas boren slecht voor economie en klimaat

De experts geven verschillende redenen waarom het uitbreiden van de fossiele infrastructuur en het zoeken en aanboren van nieuwe fossiele brandstoffen geen goede oplossing is. Ten eerste levert het niets op voor de korte termijn. Nieuwe infrastructuur aanleggen, energiebronnen zoeken, vergunningen aanvragen en boren: het kost allemaal tijd. Op zijn vroegst leveren deze inspanningen over vijf jaar extra bruikbare fossiele brandstoffen op. Ten tweede maakt het economieën alleen maar gevoeliger voor toekomstige problemen. Ze zijn namelijk nog steeds of nog sterker afhankelijk van fossiele energiebronnen, terwijl we in het Klimaatakkoord van Parijs hebben afgesproken dat we deze gaan afbouwen.

“De oorlog tussen Rusland en Oekraïne herinnert ons aan de dringende noodzaak om de wereldwijde afhankelijkheid van fossiele brandstoffen geleidelijk af te bouwen. We kunnen het ons niet veroorloven om de huidige energiecrisis als excuus te gebruiken voor acties die rechtstreeks in strijd zijn met de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs”

David King, voorzitter Climate Crisis Advisory Group

De experts laten er ook geen twijfel over bestaan dat méér fossiel helemaal niet in de duurzame toekomstplannen van de wereld past. ‘Het resterende wereldwijde koolstofbudget van ongeveer 400 Gt (gigaton red.) CO2 staat gewoon geen nieuwe uitbreiding van fossiele brandstoffen toe’, benadrukken de onderzoekers. Dus als we onze klimaatambities serieus nemen dan moeten we onze plannen voor fossiele energie-uitbreiding per direct vergeten. Een boodschap die de IEA vorig jaar al bracht.

Duurzame koers enige weg voorwaarts

De Climate Crisis Advisory Group realiseert zich hoe moeilijk dit is. Helemaal voor armere landen en/of landen die erg afhankelijk zijn van fossiele energiebronnen. Ze zien echter geen andere optie en wijzen er juist op dat energiezekerheid en klimaatveiligheid elkaar helemaal niet tegenspreken.

Acties die in overeenstemming zijn met een klimaatveilige toekomst leveren voordelen op voor nu en later, aldus de experts. De belangrijkste kortetermijnmaatregelen zijn volgens hen energiebesparing, efficiëntieverbeteringen en de bouw versnellen van hernieuwbare energieprojecten, zoals windparken. In de tussentijd raden de experts overheden aan om kwetsbare burgers tegemoet te komen bij het betalen van de hoge energieprijzen, bijvoorbeeld door de inkomstenbelasting te verlagen.