Euro is erg populair; ECB allerminst

20 jaar na zijn invoering geniet de euro grote populariteit onder de burgers van de eurozone. 75% onder hen zijn de munt gunstig gezind. 20% zijn tegen. Dat blijkt uit de laatste eurobarometer van de Europese Commissie, die dateert van 21 december vorig jaar. De crisisjaren hebben de populariteit van de ECB daarentegen niet vooruit geholpen.

Kijken we naar de ganse EU dan heeft 62% van de Europese burgers een positief beeld van de euro. De landen met de grootste aanhang zijn Duitsland, Nederland, Ierland, Luxemburg en Frankrijk. Landen van Centraal- Europa en Scandinavië tekenen het meeste voorbehoud aan bij de eenheidsmunt, met uitzondering van Hongarije en Roemenië.

Telkens de werkloosheid in de eurozone met een procent stijgt, vertaalt zich dat in een verlies van 1,3% in de steun voor de euro. Maar dat effect is veel groter wanneer we de populariteit van de Europese Centrale Bank (ECB) bekijken. 1% meer werkloosheid in de eurozone doet de steun voor de ECB met liefst 4,2% dalen, blijkt uit berekeningen van de Franse zakenkrant Les Echos.

Populariteit van de euro profiteert duidelijk van de daling van de werkloosheid

De populariteit of het gebrek eraan voor de euro wordt slechts sinds de financiële crisis van 2008 beïnvloed door de werkloosheid. Voor die tijd werd de populariteit eerder door de inflatie en niet door de werkgelegenheid bepaald. Wanneer de koopkracht met 1% achteruitging vertaalde zich dat in een verlies aan populariteit van de eenheidsmunt die kon oplopen tot 15%. De populariteit van de euro profiteert nu dus duidelijk van de daling van de werkloosheid in de eurozone die in 2013 werd ingezet (zie grafiek). Sterker nog, nooit eerder was de euro populairder dan vandaag. Het verlies dat in de crisisjaren werd gemaakt is ruimschoots goedgemaakt.

Dat geldt geenszins voor de de Europese Centrale Bank (ECB). Die is er nooit in geslaagd het enthousiasme van de bevolking tot het pre-crisisniveau te herstellen. Dat ondanks zijn herhaalde pogingen om de economie te ondersteunen en zijn communicatie te vulgariseren.

“ECB is een wereldvreemde financiële instelling”

Economen denken dat de euro drie basiswaarden heeft vervuld waaraan een munt moet voldoen. Daarmee bedoelen ze dat het middel goed functioneert als ruilmiddel, als rekenmiddel en als spaarmiddel. Dat de inflatie in de eurozone laag is gebleven heeft de steun voor de munt ongetwijfeld bevoordeeld. Sinds de val van de Lehman Brothers Bank in september 2008 is de reële wisselkoers van de euro slechts met 8,8% gedaald, berekende Les Echos. Dat ondanks de 2.500 miljard euro die artificieel in de economie zijn geïnjecteerd.

Maar de Europeanen houden naast hu overheden ook de ECB gedeeltelijk verantwoordelijk voor de eurocrisis en de besparingspolitiek die de werkloosheid deed stijgen. De monetaire politiek die zowel de ECB als de overheden hebben nagestreefd hebben de gewone burger onvoldoende geholpen. Daardoor heeft de bevolking haar vertrouwen in deze instellingen verloren, schrijft de krant.

“Men heeft het geld in de zakken van een aantal mensen laten zitten, maar niet in die van de anderen”

Een stelling die door de voormalige Franse IMF-voorzitter Dominique Strauss-Khan (DSK) vorig jaar al werd vertaald als:

“Men heeft het geld in de zakken van een aantal mensen laten zitten, maar niet in die van de anderen. Die ongelijkheden zijn geëxplodeerd en hebben geleid tot het populisme dat zich vandaag ontwikkelt in alle Europese landen.”

Volgens de voormalige IMF-leider is dat geld ongelijk verdeeld en is het niet terechtgekomen daar waar het nodig was. Kleine en middelgrote ondernemingen en de middenklasse hebben van deze geldtsunami niet kunnen profiteren. Het zijn dus vooral de rijken die van dit geld gebruik hebben kunnen maken om zich verder te verrijken. In zowat alle rijke landen is de ongelijkheid de voorbije jaren enkel toegenomen.

De kloof in populariteit tussen euro en ECB dichten, dreigt een werk van lange adem te worden. Het beeld van een wereldvreemde financiële instelling die te ver van de burger staat bijstellen wordt een zware taak, die straks op de schouders van Christine Lagarde rust, die DSK opvolgde bij het IMF, maar straks de ECB gaat leiden.

IMF - Christine Lagarde
EPA-EFE/YOAN VALAT
Meer