Een Franse kunstenaar wordt aangeklaagd wegens ‘namaak’ en ‘schending van de morele rechten’ door de erfgenamen van Hergé omdat hij schilderijen gemaakt heeft waarop Kuifje te zien is met sensuele vrouwelijke gezellen. 

Xavier Marabout, een Bretoense kunstenaar gespecialiseerd in pastiches, maakte een reeks van 24 schilderijen die Kuifje afbeelden in de wereld van de Amerikaanse schilder Edward Hopper. Maar de echtgenoot van de weduwe van Hergé, Nick Rodwell, heeft hem voor de rechter gedaagd omdat de schilder Kuifje naar eigen zeggen in ‘een erotisch universum’ plaatst. 

In de schilderijen is Kuifje omringd door sensuele jonge vrouwen in Amerikaanse taferelen à la Hopper: in een eethuis uit de jaren 1940, op het Amerikaanse platteland, op een motorfiets of in een hotelkamer. In een geparkeerde auto zien we Kuifje met een vrouw kussen. Marabout stelde zijn schilderijen tentoon over de hele wereld, waaronder in Brussel.

Een parodie?

De schilder omschrijft zijn werk zelf als ‘strip art’ waarin hij ‘uiteenliggende artistieke universums’ neemt om ze vervolgens samen te voegen. ‘Door te ontlenen aan de stripverhalen uit zijn jeugd en aan de schilderkunst van de grote meesters die hem fascineerden, ontwikkelde hij een stijl waarin de lijn en de parodie alomtegenwoordig zijn’, klinkt het nog op zijn website. 

Maar Moulinsart, het bedrijf dat de nabestaanden van Hergé hebben opgericht om de rechten op striplegende Kuifje te beheren, kan zich niet vinden in de Kuifje-parodieën van Marabout en beschuldigt hem van het reproduceren van het Hergé-universum zonder de vereiste toestemming. Rodwell, die al decennialang duidelijk maakt dat hij het alleenrecht heeft op Kuifje, kruiste deze maand de degens met de schilder in de rechtbank van Rennes. 

‘Ik word aangeklaagd wegens namaak’, aldus Marabout. ‘Maar het is voor iedereen duidelijk dat dit geen Hergé is, maar Marabout. Er is geen mogelijke verwarring. Wat die ‘inbreuk op de morele rechten’ betreft, ook hier hoef je alleen maar te kijken naar de glimlach op de gezichten van de mensen die naar mijn schilderijen kijken, ik doe aan parodie. Het is een uitzondering op het auteursrecht in de wet.’

De advocaat van Moulinsart ziet het anders: ‘Misbruik maken van de bekendheid van een personage om hem in een erotisch universum onder te dompelen heeft niets met humor te maken’, zei ze voor de rechtbank, volgens de krant Ouest-France. ‘Hergé, vele malen geïnterviewd, had zijn keuze toegelicht om geen vrouwen in zijn werk te betrekken, omdat hij vond dat zij zelden komische elementen zijn.’

De uitspraak in deze zaak volgt in mei. (wdm)