Drie Europese grootmachten sloten een overeenkomst om Iran te beschermen tegen Amerikaanse sancties. Nu willen ze via die weg medische goederen naar Iran exporteren. Het land is zwaar getroffen door de coronacrisis en kan de hulp goed gebruiken.

Duitsland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk hopen dat de verkoop van 500.000 euro aan medische apparatuur de weg opent voor verdere humanitaire hulp. Vooral het coronavirus versnelt het proces. De handelsconstructie onder de naam Instex (Instrument for Supporting Trade Exchanges) werd meer dan een jaar geleden opgezet. Het werd in het leven geroepen om de handel met Iran draaiende te houden in tijden van Amerikaanse sancties. De drie grootmachten zetten Iran eerder dit jaar al onder druk om het atoomakkoord te blijven respecteren.

De Europese staten worstelen al meer dan een jaar om het mechanisme te doen slagen. Vooral de Verenigde Staten zorgden voor felle oppositie. De deal voor medische goederen wordt een belangrijke eerste test, meldt de Britse zakenkrant Financial Times.

Instex

Het programma ligt zeer gevoelig, zeker in de Verenigde Staten. Daarom zijn er niet veel details bekend. Wat wel geweten is, is dat de transactie al voor de virusuitbraak plaatsvond. Maar de drie Europese landen (E3) hopen dat ze het mechanisme kunnen gebruiken om Iran te helpen in de strijd tegen Covid-19. Dat zeggen Europese diplomaten.

Er zijn nog andere landen die het handelsmechanisme gebruiken. Eind november 2019 traden zes EU-landen toe tot het Instex-mechanisme. Ook België maakt er deel van uit.

Europese Unie

Josep Borell, hoofd van het buitenlands beleid van de EU, zei vorige week dat de Europese Unie 20 miljoen euro humanitaire hulp zal sturen om de uitbraak te bestrijden. Andere Europese functionarissen stelden dat Instex zich moest houden aan het ondersteunen van humanitair werk en met name de medische sector. Op die manier kunnen ze in de behoeften van Iran voorzien, zonder een risico te lopen op Amerikaanse sancties.

Tot nu toe zijn er in Iran al meer dan 3.000 mensen gestorven aan het virus. De regering van president Rouhani deed een beroep op internationale hulp en vroeg een lening van 5 miljard dollar aan het Internationale Monetaire Fonds (IMF). De economie lijdt stevig onder de Amerikaanse sancties en de ineenstorting van de olie-inkomsten.