Minister van Overheidsbedrijven Petra De Sutter (Groen) wil dat postbedrijven meer met vaste contracten en minder met onderaannemers werken, zo reageerde ze vrijdag op de arrestaties van de toplui bij PostNL België. De vraag is evenwel of hier geen belangenvermenging om de hoek loert, want zij is ook de voogdijminister van Bpost, een belangrijke concurrent van PostNL.

“Ik wil dat alle postbedrijven in ons land zich houden aan de arbeidswetgeving en open een eerlijke manier de pakjes beleveren. Dat kan bijvoorbeeld door te werken met meer vaste contracten. De versplintering van de pakjessector in allerlei kleine ondernemingen maakt sociale controle zo goed als onmogelijk, wat wantoestanden in de hand werkt”, zo reageerde De Sutter (Groen) op de zaak-Post NL, eraan toevoegend dat ze een voorontwerp van wet klaar heeft om mistoestanden aan te pakken via de postwet.

“Het is goed dat er een regeling komt, maar de plannen van de minister zijn in strijd met het vrij ondernemerschap, ze zetten de investeringszekerheid op losse schroeven én ze bevoordeelt het overheidsbedrijf Bpost”, schrijft Kamerlid Michael Freilich (N-VA) op zijn blog.

Drie petjes

De discussie spruit voort uit de innige relatie van de Belgische staat met Bpost:

• De staat is, via investeringsholding FPIM, de meerderheidsaandeelhouder van Bpost en ontvangt dus dividenden van het bedrijf.
• Hij is ook de belangrijkste wetgever en toezichthouder, via de minister van Overheidsbedrijven en via de waakhond BIPT.
• En ten derde is de Belgische staat ook een belangrijke klant van Bpost via de Diensten van Algemeen Economisch Belang en ook als opdrachtgever voor de kranten- en tijdschriftenbedeling.

Het betekent dat elke regelgeving die de overheid oplegt aan de concurrenten van Bpost, de concurrentiepositie van dat overheidsbedrijf verbetert en dus de Belgische staat financieel voordeel kan opleveren. Als PostNL bijvoorbeeld gedwongen wordt om niet meer met onderaannemers en alleen nog met vast personeel pakjes in België rond te brengen, zal dat de kosten voor PostNL omhoog jagen.

De Belgische postregulering komt zo ook op de radar van beleggers. Bpost en PostNL zijn beursgenoteerd en Bpost wou zes jaar geleden zijn Nederlandse sectorgenoot overigens nog overnemen.

Politiek probleem?

De Sutter kreeg tijdens de regeringsvorming expliciet de bevoegdheden over de postsector, want aan haar oorspronkelijke titel “Vice-eersteminister en Minister van Ambtenarenzaken en Overheidsbedrijven” werd later nog “Telecommunicatie en Post” toegevoegd. Ze is wel niet bevoegd voor regulator BIPT, want die bevoegdheid is uiteindelijk toegewezen aan staatssecretaris voor Digitalisering Mathieu Michel (MR).

Volgens Freilich rijst door de meerdere petjes van de Belgische staat een groot politiek probleem van belangenconflicten, net als in de telecomsector, waar het beursgenoteerde Proximus de Belgische staat als meerderheidsaandeelhouder heeft, net als Bpost.

Freilich: “Hoe kan je als minister enerzijds bevoegd zijn voor telecom en post en anderzijds minister van Overheidsbedrijven zijn? Als voogdijminister van de grootste aandeelhouder is het haar taak om erop toe te zien dat Proximus en Bpost een zo hoog mogelijk rendement genereren. Maar tegelijkertijd reguleert ze de rechtstreekse concurrenten van die bedrijven.”

Maar volgens het kabinet-De Sutter is er geen sprake van belangenvermenging. “Minister De Sutter is bevoegd voor Bpost en de hele paksector en buigt zich over manieren om de hele sector menselijker en duurzamer te maken. Dat we daarbij regels uitschrijven die voor onder meer PostNL en Bpost gelden, is logisch”, zegt haar woordvoerder in een reactie aan Business AM.

“Als je er trouwens vanuit gaat dat onze plannen om de uitbuiting aan te pakken Bpost zouden voortrekken, trekken ze ook andere bedrijven naar voor, wat niet het geval is. Want ook bijvoorbeeld UPS, DHL of Cargo werken al met vast personeel. We willen duidelijkere regels om uitbuiting, kinderarbeid of sociale en fiscale fraude vast te leggen.”

(am)