Di Rupo krijgt geen ‘proficiat’ over z’n lippen voor Michel

Met Charles Michel (MR) verdwijnt straks een absoluut zwaargewicht van het Belgische politieke toneel. Dat kan grote impact hebben: Michel durfde risico’s nemen, en radicaal ingaan tegen de hegemonie van de PS, tot grote frustratie van Elio Di Rupo. Een post-Michel tijdperk kan meteen een dooi in de relaties tussen PS en MR betekenen.

Geen enkel bericht op Twitter of Facebook, om z’n collega-voorzitter en de Belgische premier te feliciteren. Dat is de reactie van PS-voorzitter Elio Di Rupo, op de verkiezing van Charles Michel (MR) tot nieuwe voorzitter van de Europese Raad.

Bij Paul Magnette wel een ‘felicitatie’, tussen de aanhalingstekens, want het bericht leest niet meteen als een hartelijke boodschap. Magnette heeft het over zijn ‘coöptatie’, niet zijn ‘verkiezing’. En hij kondigt daarna meteen aan dat Europees links de strijd voor de werkers en het klimaat zal verder zetten. Gezellig.

De reacties zijn veelzeggend over hoe de relaties in Franstalig België zijn, tussen de top van de PS en die van de MR. Meer dan ijzig. Dat Michel premier werd, door een pact met de N-VA, heeft men hem bij de PS, en bij uitbreiding een groot deel van de Franstalige opiniemakers en belendende percelen van de PS nooit vergeven. Dat ‘hoogverraad’ moest Michel jarenlang voelen.

Michel vs Di Rupo: dag en nacht verschil internationaal

Elio Di Rupo
EPA/STEPHANIE LECOCQ

Dat die ondertussen internationaal veel hogere ogen gooide dan z’n voorganger Di Rupo, kon men ook niet verkroppen. Terwijl Di Rupo een oude generatie vertegenwoordigt, zich moeilijk uitdrukt in het Engels en het Nederlands, en zich internationaal terugtrok in een louter socialistische logica, maakte Michel gemakkelijk contacten met een jonge generatie politici zoals Emmanuel Macron, Justin Trudeau en Xavier Bettel. Die eerste twee zijn absolute sterren in de Francofone wereld, het wrong dat Michel met hen telkens op de foto mocht. Bovendien is zijn Engels goed, en waren relaties met niet-liberalen in Europa, in de eerste plaats Angela Merkel, uitstekend.

In de kiescampagne hield de MR zich, na vernietigende peilingen, schrap voor een zeer slechte score. Maar één man ging in de aanval en pakte het vol gewicht van de campagne: Michel zelf. Dat leverde een beter dan verwacht resultaat op, en vooral een positie die eigenlijk beter is dan in 2014: de MR kan in Wallonië, de Franse gemeenschap én op federaal niveau niet zomaar opzij gezet worden.

Maar de rivaliteit tussen Di Rupo en Michel vertaalt zich vandaag nog altijd in een absoluut ijzige relatie tussen PS en MR. In Brussel wilde Laurette Onkelinx (PS) er werkelijk alles aan doen om de liberalen uit de coalitie te houden, in Wallonië blijven PS en Ecolo maar verder doen met een minderheidskabinet, om toch maar de MR niet in de regering op te nemen.

Nieuwe wind bij de MR? Reynders is alvast geen evidentie

Informateur Didier Reynders (MR)
Didier Reynders (MR) – epa

Nu er nieuwe leiders aan zet komen bij de MR, is het afwachten wat de relaties met de PS zullen zijn. Michel zelf is natuurlijk nog niet echt weg, hij blijft tot eind november ontslagnemend premier. Is er tegen dan geen nieuwe federale regering, dan wordt Didier Reynders de opvolger. Maar of de vicepremier meteen ook de uitgesproken leider van de MR wordt, dat is een heel andere vraag. De Luikenaar die naar Brussel uitweek, heeft intern klappen gekregen. Dat hij in 2018 gewoon niet mee deed bij de gemeenteraadsverkiezingen, en in 2019 ook maar een bleke score haalde, heeft iedereen bij de Franstalige liberalen genoteerd.

Bij de MR waren voorzittersverkiezingen gepland eind dit jaar, maar Michel was er als én voorzitter én premier tot vandaag almachtig. Logisch is dat hij nu z’n opvolging grondig gaat voorbereiden. Maar hoe dan ook: de relatie tussen de twee grootste machtblokken, PS en MR, is aan een ‘reset’ toe. Want mathematisch zijn beiden op te veel niveau’s tot elkaar veroordeeld. Dat Michel straks verdwijnt, maakt de toenadering veel makkelijker. En als bij de PS er ooit een beslissing valt over wie nu de échte baas is, Di Rupo of Magnette, dan zal dat de zaak ook faciliteren.