De Wever op zucht van beslissing; voor CD&V dreigt een drama

De beslissing over de Vlaamse regering valt deze week. Dat is te horen bij de partij die wikt en beschikt, N-VA. Daarbij valt op hoe zen sp.a is, terwijl CD&V in lichte staat van paniek lijkt. Want uit de coalitie vallen, zou een ware ramp zijn voor de christendemocraten.

Het kan niet eindeloos blijven duren, deze periode waarin de N-VA als een kat met de muisjes speelt. Die muisjes, dat zijn CD&V, Open Vld en sp.a. Met twee van die drie wordt straks de Vlaamse regering gevormd. Dat Vlaams Belang en Groen al lang afgevallen waren, weet iedereen in de Wetstraat. Alle scherpe verklaringen, ‘uitgestoken handen’ of ‘grote verontwaardiging’ daarover zijn dus niet meer dan deel van het theater dat nu eenmaal eigen is aan regeringsvorming.

Met de keuze van de Vlaamse coalitiepartners legt De Wever straks meteen ook z’n kaarten op tafel voor de federale regering. Want willen hij en zijn N-VA federaal iets gaan betekenen, dan komen ze haast onvermijdelijk bij de sp.a uit. Die partij plakt immers aan de PS, en die lijken federaal wel onvermijdelijk. Nu al kiezen voor de sp.a op Vlaams niveau maakt het federale manoeuvre om met de socialisten te eindigen veel makkelijker.

Het omgekeerde is ook helder: een coalitie zonder sp.a is meteen een keuze van de N-VA om misschien wel een sterke Vlaamse regering te vormen, maar federaal het idee van een Bourgondische coalitie los te laten. Het is duidelijk dat het vertrouwen van N-VA in informateur Johan Vande Lanotte (sp.a) groot is op dit moment. Maar zodanig dat men Vlaams durft te springen met de socialisten? De keuze van De Wever zal dat uitwijzen, maar zowat alles wijst er voorlopig op dat de sp.a erbij is.

Wie van de twee valt af: CD&V of Open Vld?

Dan blijft de vraag wie de derde speler wordt. Een combinatie met Open Vld ligt voor de hand: federaal zijn de liberalen evenzeer nodig om een Bourgondische alliantie te maken. En ook al is die coalitie Vlaams bijzonder nipt, toch lijkt zowat iedereen te aanvaarden dat het risico genomen kan worden. Maar de liberalen stellen zich stevig op: voorzitter Gwendolyn Rutten (Open Vld) tekent geen blanco cheques. En terwijl de socialisten Vande Lanotte hebben, heeft de liberale familie als informateur Didier Reynders (MR). Die rijdt voor alles en iedereen, maar op het einde vooral voor zichzelf. Om maar te zeggen, de banden zijn minder sterk.

En tegelijk blijft er CD&V. Die willen absoluut in de Vlaamse regering. De angst om er niet meer bij te zijn is enorm groot bij de christendemocraten, op het fatalistische af. Het scenario van een Bourgondische coalitie, tégen CD&V, was al maanden geleden, voor de verkiezingen, voorspeld door CD&V-voorzitter Wouter Beke. Alleen, dat dergelijk scenario na de verkiezingen ook het enige mathematisch werkbare zou worden voor de N-VA, om federaal mee te kunnen doen, dat had Beke niet kunnen voorzien.

Drama dreigt

Voor CD&V dreigt nu een drama. De christendemocraten zijn absoluut niet klaar voor oppositie, als machtspartij zijn ze gewoon om kabinetten te bemannen en te besturen. Zeker Vlaams, het niveau waarop de lange stoet CD&V-burgemeesters aansluiting zoeken om zaken te regelen voor hun gemeente, is een oppositiekuur niets minder dan het vagevuur, waarin schijnbaar niets te winnen valt. Koste wat kost willen Beke en zeker ook Hilde Crevits (CD&V) dus opnieuw meeregeren op Vlaams niveau.

CD&V had Crevits nochtans naar voor geschoven als minister-president.

De lat van CD&V ligt dus laag. Zodanig dat Open Vld onder druk kan worden gezet. Vandaar dat N-VA de afgelopen dagen alleen maar liet lekken dat een regering van N-VA, sp.a én CD&V ook een optie is, naast een Bourgondische of een Zweedse coalitie.

Maar de cruciale vraag in de relatie tussen N-VA en CD&V zijn niet de inhoudelijke discussies over de dossier waarover nu onderhandeld wordt, maar het wederzijds vertrouwen. De afgelopen vijf jaar leverden een permanente strijd tussen christendemocraten en Vlaams-nationalisten op. Is het überhaupt mogelijk om constructief en correct samen te werken, tussen N-VA en CD&V?

Dat die vraag gesteld wordt, duidt meteen waarom een verderzetting van de Zweedse coalitie, met N-VA, Open Vld en CD&V, zo moeilijk ligt. Ideologisch is dit immers de droomcoalitie van De Wever: centrumrechts. Alleen leerde de afgelopen legislatuur dat zoiets bont en blauw eindigt. Waarom dan opnieuw daarvoor gaan, en vooral federaal de bruggen opblazen?

Lees hier hoe er ook intern bij N-VA nog strijd gevoerd wordt.

Hoe dan ook: afwegingen voor N-VA die niet evident zijn, maar die de koers van de partij de komende vijf jaar in een bepalende plooi leggen. Vandaar dat de discussies intern pittig zijn bij N-VA, maar ook de onderhandelingen met de drie kandidaat-coalitiepartners scherp gevoerd worden. “Deze week hakken we de knoop door”, zo valt te horen.

Meer