Verschillende internationale media meldden de afgelopen dagen dat Zwitserland met boetes en gevangenisstraffen dreigt voor wie zijn verwarming hoger zet dan 19 graden. Maar klopt dat wel?

De lidstaten van de Europese Unie nemen uiteenlopende maatregelen om het energieverbruik terug te schroeven. Het statenverband wil 15 procent minder gas verbruiken. Duitsland heeft bijvoorbeeld de minimale luchttemperatuur in openbare gebouwen verlaagd van 20 naar 19 graden.

Volgens verschillende internationale media gaat Zwitserland nog een stapje verder. De Zwitserse regering zou burgers die hun verwarming hoger zetten dan 19 graden een boete of zelfs een gevangenisstraf willen opleggen.

Boetes tot ruim 3.100 euro

Er wordt in die stukken gesproken van boetes die kunnen oplopen tot 3.000 Zwitserse frank, of 3.145 euro. In het slechtste geval riskeren de Zwitsers een gevangenisstraf van drie jaar. In veel van die artikelen wordt het Zwitserse dagblad Blick aangehaald als bron. Op 6 september bracht dat medium het nieuws naar buiten dat Zwitserland bereid is dergelijke maatregelen te nemen om het energieverbruik in te perken.

De Zwitserse nieuwssite Swissinfo laat weten dat we het bovenstaande bericht met een korrel zout moeten nemen. Markus Spörndli, een woordvoerder van het Zwitserse ministerie van Economische Zaken, Onderwijs en Onderzoek die in Blick wordt geciteerd, merkt in een reactie tegenover de nieuwssite op dat het verhaal door sommigen verkeerd is begrepen of geïnterpreteerd. Hij benadrukt daarbij dat niemand een geldboete of gevangenisstraf riskeert als hij zijn verwarming hoger zet dan 19 graden.

“Er is momenteel geen tekort aan elektriciteit of aardgas in Zwitserland,” klinkt het. “Er zijn dus geen beperkingen of verboden op het energiegebruik van kracht die geschonden zouden kunnen worden.”

Vierstappenplan

Blick schreef het artikel op basis van een vierstappenplan dat Zwitserland heeft opgesteld om een eventueel tekort aan gas in de winter op te vangen. Het land heeft dat voorstel verzonden naar alle belanghebbenden. Zij hebben tot 22 september om daarover hun mening te geven.

Dit zijn de vier stappen:

• De bevolking aanzetten om zijn energieverbruik terug te schroeven.
• Een overschakeling van gas op olie voor bedrijven die met beide brandstoffen werken.
• Het nationale energieverbruik beperken door bijvoorbeeld de verwarming in openbare gebouwen iets lager te zetten.
• Pas in een vierde fase zou er gewerkt worden met limieten voor de bevolking.

De National Economic Supply Act (NESA), een wet die voorziet in maatregelen om de voorziening van essentiële goederen en diensten te garanderen tijdens crisistijden, laat toe om boetes tot 3.000 Zwitserse frank op te leggen bij inbreuken. Maar zelfs als het Zwitserse plan er komt, is het ver van zeker dat er gewerkt zal worden met sancties voor de burgers die zich niet aan de beperkingen houden

Juridisch aanvechten

Spörndli merkt op dat het uitermate moeilijk is om tijdens een energiecrisis zulke boetes op te leggen. Elke situatie moet namelijk afzonderlijk bekeken worden. “In ieder geval zijn strenge controles niet haalbaar en ook niet wenselijk”, zegt de woordvoerder.

“Bovendien kan zo’n boete juridisch worden aangevochten. Een rechter kan dan oordelen dat die niet in verhouding staat tot het misdrijf. Een gevangenisstraf is theoretisch ook mogelijk op grond van de NESA, maar een rechter zal dat waarschijnlijk ook niet als proportioneel beschouwen.”

“Indien er toch beperkingen komen, ben ik ervan overtuigd dat onze burgers die zullen naleven. Net zoals ze gedaan hebben tijdens de coronacrisis“, besluit hij.

(mah)